AA & Ensonhaber
Çin Dışişleri Bakanlığından meydana getirilen açıklamada Bakan Çin, Pekin’i ziyaret eden Japon mevkidaşı Hayaşi Yosimasa ile yapmış olduğu görüşmede, ABD’nin geçmişte Japonya’nın yarı iletken endüstrisini baskıyla sindirmeye çalıştığını, bugün Çin’e karşı da aynı taktiklere başvurduğunu savundu.
“Japonya, geçmişte bunun acısını çekti”
Çin’i teknoloji alanında bastırmaya çalışmanın kendine kafi olma kararlılığını artırmaktan başka bir işe yaramayacağını vurgulayan Çin Gang, “Japonya geçmişte bunun acısını çekti, bugün kötünün yanında olmamalı.” dedi.
“Diyalog ve iletişimi, iş birliğini güçlendirmeliyiz”
Çin Gang, İkinci Dünya Savaşı sonrası Çin-Japon ilişkilerinin istikrarlı gelişiminin, sulh için bir arada yaşamı sürdürmenin ve dostane işbirliğinin iki ülke için en doğru tercih bulunduğunu ortaya koyduğuna işaret ederek,
Görüş ayrılıkları ve çıkar çatışmaları, hizipler oluşturarak, karşı tarafa söylem kanalıyla baskı uygulamaya emek vererek çözülemez. Umarız Japonya Çin’e, doğru bir anlayışla, siyasal erdem ve mesuliyet içinde yaklaşır, diyalog ve iletişimi güçlendirmek, ergonomik işbirliğini teşvik etmek için Çin ile çalışır.
ifadelerini kullandı.
“Tayvan’a müdahil olmayın”
Japonya’ya Tayvan sorununa müdahil olmaması uyarısında bulunan Çin Gang, ek olarak Fukuşima’da nükleer atık suyun uygun şekilde tahliye edilmesini talep etti.
Casuslukla suçlanan Japon vatandaşının salıverilmesi talebi
Japonya Dışişleri Bakanlığı açıklamasına bakılırsa, Hayaşi, Çin’de casusluk karşıtı yasayı ihlal etmiş olduğu nedeni öne sürülerek gözaltına alınan ilaç şirketi çalışanı Japon vatandaşının salıverilmesini istedi.
Çin ve Rusya’nın, Japonya’nın yakınındaki bölgelerdeki ortak askeri faaliyetlerine yönelik kaygılarını aktaran Hayaşi, Çin gemilerinin, Doğu Çin Denizi’nde egemenlik ihtilafına mevzu olan, Japonya’nın kontrolündeki adaların çevresinde seyretmesine ilişkin Japon hükümetinin endişelerinin altını çizdi.
Hayaşi, Çin’in Japonya’nın kuzeydoğusundaki Fukuşima Nükleer Santrali’nde biriken radyoaktif atık suyun Pasifik Okyanusu’na tahliye edilmesi planına yönelik eleştirilerinin “bilimsel temeli olmadığını” savunarak, bu tutumu protesto ettiklerini söylemiş oldu.
Ülkesinin, Çin’e yönelik yarı iletken üretim malzemelerinin ihracatına getirmiş olduğu sıkılaştırma tedbirleri hakkında eleştirilere de değinen Hayaşi, bu adımın “belli bir ülkeyi hedef almadığını” belirtti.
Japon Bakan, görüşmede, birçok meydan okumaya karşın iki ülkenin yapıcı ve istikrarlı ilişkiler kurmasının gittikçe öneminin arttığını altını çizdi.
28 ay sonrasında ilk görüşme
Ziyaret, iki ülke dışişleri bakanlarının Kasım 2020’den bu yana ilk buluşması oldu.
Hayaşi’nin Pekin ziyaretine, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Japonya Başbakanı Fumio Kişida içinde Kasım 2022’de Tayland’ın başkenti Bangkok’ta düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi’nde meydana getirilen görüşmede karar verilmişti.
İlkin Aralık 2022’de yapılması planlanan ziyaret, “takvim uyuşmazlığı” nedeni öne sürülerek Çin tarafınca iki kez ertelenmişti.
Çin’de yılbaşında göreve süregelen Dışişleri Bakanı Çin Gang, geçen ay yapmış olduğu telefon görüşmesinde Japon mevkidaşını ziyaret için Pekin’e çağrı etmişti.
İlişkilerde gerilimler
Çin-Japonya ilişkileri, son üç yılda Pekin’in Washington ile ilişkilerinin bozulmasına paralel olarak gerilmiş bir atmosfere girmişti.
Japonya, müttefiki ABD’nin Çin’in bölgedeki artan nüfuzuna set çekmeyi hedefleyen Hint-Pasifik stratejisine destek verirken bu kapsamda Aralık 2022’de açıklamış olduğu yeni güvenlik stratejisinde Çin tehdidini “en büyük stratejik meydana okuma” olarak tanımlamıştı.
Öte taraftan Japonya’nın, ABD’nin çip sektöründe Çinli üreticilere getirmiş olduğu ihracat kontrolleri ve kısıtlamalarına paralel olarak Tokyo yönetimi, 23 tip çip üretim donanımının Çin’e ihracatını yasaklamıştı.
Çin’in Ukrayna Savaşı’nın arkasından Rusya ile daha çok yakınlaşması ve iki ülkenin harbe karşı tutumlarındaki farklılık, cepheleşmeyi destekleyen bir unsur olmuştu.
İki ülke içinde dışişleri bakanı düzeyindeki son görüşme, Kasım 2020’de devrin Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin Japonya ziyaretinde yapılmıştı. Son olarak önceki Japonya Dışişleri Bakanı Motegi Toşimitsu, Aralık 2019’da Pekin’i ziyaret etmişti.
