Hollanda’da alınan yeni karara bakılırsa ev sahipleri, hükümetin belirlediği fiyatların üstünde kiracılara fiyat biçemeyecek.
Türkiye’de kira fiyatlarının artışı ve ev sahiplerinin dairelere kıymeti üstünde fiyat belirlemesi, fırsatçılık şeklinde durumların oluşması, son günlerin en büyük problemi olarak görülüyor.
Hollanda ise bu duruma bir tedbir aldı ve hükümet fiyatların belirlenmesini kendi bünyesinde topladı.
Arz-talep oyunundan korunma
Toplu Konut ve Mekansal Planlama Bakanı Hugo de Jonge’un yapmış olduğu açıklamaya bakılırsa, yeni düzenleme ile aylık 1250 euroya kadar kiralar, “arz-talep oyunundan” korunacak.
Yeni plana bakılırsa, kirası 763 euroya kadar olan ve belediyeler tarafınca alt gelir gruplarına kiralanan toplumsal konutlar şeklinde, özgür piyasadaki evler için de puanlama sistemi getirlecek.
Ev sahipleri kendi istediği kira miktarını belirleyemeyecek
Evlerin büyüklüğü, oda sayısı şeklinde belirli özelliklere bakılırsa puanlama yapılacak ve toplumsal konutlar haricinde özgür piyasada kiralanan evler için en puanına bakılırsa en fazla 1000 ile 1250 euro içinde bir kira bedeli saptanacak.
Bakan de Jonge’a bakılırsa, bu sistemler kiralık mülklerin ortalama yüzde 90’ı korunacak ve ev sahiplerinin artık kendi istediği doğrultuda kira miktarını belirlemesine izin verilmeyecek.
“Sert fakat lüzumlu bir müdahale”
Hollandalı bakan bunun “sert fakat lüzumlu bir müdahale” bulunduğunu düşünüyor. Bu sebeple de Jonge’a bakılırsa, konut sıkıntısı sebebiyle kiracılar oldukça fazla kötüye kullanma ediliyor. Bu da insanların geçimini etkiliyor.
Hükümet, gelecek aylarda bu mevzuda meclise tek tek yasal düzenleme sunacak. Yeni düzenleme kapsamında belediyeler, belirli şehir ya da bölgelerde kiralık konutlar için koşullar koyabilecek.
Ev sahiplerinin puanlama sistemine uyup uymadığı ya da evini fahiş fiyattan kiralayıp kiralamadığı belediyeler tarafınca denetlenecek.
“Uygun fiyatlı konut planı”
Bakan Hugo de Jonge, öğretmen, hemşire, polis memuru şeklinde orta gelirli kişilere yönelik bir “uygun fiyatlı konut planı” da deklare etti. Plana bakılırsa, orta gelir gruplarının ev bulması daha kolay hale getirilecek. Belediyeler, bu kesimlere ev tahsis edecek.
Yeni plan kapsamında düşük gelir gruplarının, yüksek kira maliyetleri karşısında ezdirilmemesi de amaçlanıyor. Plana bakılırsa, düşük gelirli kişiler için kira artışı sınırlanacak, gelirlerine uygun birer toplumsal konut tahsis edilecek. Düşük gelirlilere yönelik kira yardımı da kolaylaştırılacak.
Gençlerin konut yardımı alma yaşı da 23’ten 21’e indirilecek.
Hollanda hükümeti, düşük ve orta gelir grupları için daha çok konut inşa edeceğini açıklamıştı. 2030 yılına kadar tamamlanması beklenen 900 bin konutun 350 bini orta gelir gruplarına tahsis edilecek. 250 bin konut da toplumsal kiralık ev olarak kullanılacak.
Hak örgütleri memnun
Hollanda’da kiracı haklarını korumak için çaba sarfeden örgütlere bakılırsa, hükümetin yüksek ev kiralarına müdahalesi oldukça lüzumlu bir adım.
Hollanda Ulusal Kiracılar Derneği’nden kamu yayıncısı NOS’a meydana getirilen açıklamada, düzenleme ile bir evin kalitesiyle asla ilgisi olmayan fahiş fiyatlara karşı daha çok kiracının korunacağını vurgulandı.
