Birçok kişinin her gün oldukça fazla tükettiği çay, bazı durumlarda sağlığa zararı olan hale gelebiliyor. İşte çay çeşitlerinin içerikleri ve günlük alınması ihtiyaç duyulan miktar…
Antioksidanlar, kateşinler ve L-theanine açısından varlıklı olan çaylar sağlığa oldukça yararlıdır ve bazı hastalıkların önlenmesinde, metabolizmayı hızlandırmada ve beyin fonksiyonunu iyileştirmede önemlidir.
Peki, oldukça fazla çay içerseniz ne olur? Günde ne kadar çay içilir?
Çayın biyolojik olarak etken bileşenleri
Çay yaprakları biyolojik olarak etken bileşiklerden oluşan bir bitkidir. Minimum 2000 tane etken bileşen mevcut olduğuna inanılmaktadır. Bunlar içinde polifenoller, karotenoidler ve klorofil, kafein ve teofilin şeklinde maddeler ve ek olarak L-theanine şeklinde hususi amino asitler bulunmaktadır. Ufak miktarlarda vitamin ve mineraller de vardır.
Taze çay yapraklarında bulunan polifenoller başlıca flavonoidlerdir. Çayda, kaempferol, kersetin ve mirisetin şeklinde flavonoller de oldukça oranda bulunur. Çay yaprakları ek olarak litre başına 40 ila 300 mg içinde değişen değerlerle kafein ihtiva eder. Öteki uyarıcılar teofilin ve teobromindir. Bunlar, merkezi sinir sistemi üstündeki uyarıcı tesiri iyi malum maddelerdir. Kuru ağırlık içinde ne olduğu kahve çekirdeklerinde bulunandan daha çok olmasına karşın, değişik işleme teknikleri sebebiyle çayda bulunan uyarıcılar içecekte daha ufak bir oranda bulunur. Bir fincan çay, eşit oranda kahvenin yarısı kadar kafein içeriğine haizdir. Sadece gün içinde oldukça fazla çay tüketiyorsanız bu miktar göz ardı edilmemesi ihtiyaç duyulan bir miktardır.
Çay yaprakları, çeşide bağlı olarak litre başına 1 ila 2 mg içinde değişen değerlerle büyük miktarlarda florür ihtiva eder. Florürün günlük tolere edilebilir alım kıymeti yaklaşık 10 mg’dır.
Çay yaprakları, kuru ağırlığına nazaran yüzde 1-2’den fazla L-theanine ihtiva eder. Bu madde, ince bağırsakta tamamen emilen, kan-beyin bariyerini geçebilen ve glutamata benzer yapısı yardımıyla nöroprotektif aktiviteye haiz bir amino asit ihtiva eder. L-theanine ek olarak çayın tadından mesuldür, tat verir ve rahatlatıcı etkisiyle çayda bulunan uyarıcıların tesirini azaltmaya destek olabilir.
Çay yapraklarında enzimatik etkiden türetilen 600’den fazla uçucu bileşik vardır. Bunlar, çayın bir tek bir içecek olmadığını, sağlığın en iyi destekleyicilerinden biri bulunduğunun göstergesidir. Bunlar, bilhassa siyah çayda bolca oranda bulunan değişik özellikleri olan bileşiklerdir.
Oldukca fazla çay içerseniz neler olabilir?
Pek oldukça insan çaya mevcut tatların çeşitliliği yada kahveye alternatif olarak yaklaşır ve oldukça fazla tüketmek oldukça kolaydır. Peki, oldukça fazla çay içmek sağlığınız için fena mü?
Her şeyde olduğu şeklinde, çayda da asla aşırıya kaçmamalısınız. Çay sağlığınız için iyidir, sadece aşırı miktarlarda tüketildiğinde yan tesirleri olabilir. Aşırı tüketimi, bilhassa sıhhat problemlerine yol açabilecek bazı çay türleri de vardır. Çoğu zaman yeşil çayın sıhhat için olağanüstü bir içecek olduğu ve bir çok vakit daha çok içildiğinde daha iyi hissettireceği düşünülür. Sadece yeşil çay aşırı tüketilirse birçok yan etkiye haizdir. Kafein içinde ne olduğu sebebiyle siyah çay da aşırı tüketildiğinde zararlıdır.
Ne vakit çay içmek kötüdür? Günde ne kadar çay içebilirsiniz? Hangi çaylar zararı olan? İşte ayrıntılar…
Çayın yararları
Çay, dünyada en oldukça tüketilen üçüncü içecektir. Zihne, kaslara, kalbe ve hafızaya iyi geldiğini bilinmektedir. Bilhassa Asya’da antik çağlardan beri halk, yararlı tesirleri için çay içmiştir ve bu içecek hala zihin ve gövde için gerçek ritüeller olan ‘çay törenlerinin’ merkezinde yer almıştır.
Bazı araştırmalara nazaran, çay beyin fonksiyonlarına iyi gelir, bilhassa içeriğindeki L-theanine ve kateşinler kuvvetli antioksidan etkiye haizdir ve özgür radikallerle mücadelede ve hücresel yaşlanmada faydalıdır.
Çay, metabolizmanın işleyişine destek verir ve bakteriyel enfeksiyonların önlenmesine katkıda bulunur. Bununla beraber, faydalarına karşın, aşırı çay tüketimi daima iyi değildir ve çoğu zaman onu sıhhatli bir içecek icra eden yararlı maddeler aşırı tüketim sebebiyle çeşitli yan etkilere niçin olabilir.
Fazla çay içmenin zararları
Açıklığa kavuşturulması ihtiyaç duyulan ilk nokta, çayın çoğu zaman tein ihtiva ettiği ve bu yüzden bir tek bağımlılık yapmakla kalmayıp, gün içinde aşırı çay tüketiminin “çay sarhoşluğu” denilen duruma niçin olabileceğidir.
Çaydaki kafein içinde ne olduğu çayı kuvvetli bir uyarıcı yapar ve bilhassa oldukça yüksek düzeyde tein içeren çaylar vardır, bunların tüketimi kahve şeklinde migren başlangıcını tetikleyebilir, uykusuzluğa niçin olur ve uyku bozukluklarını kötüleştirir, ek olarak sinirlilik, kaygı duygularını artırır. Hatta bazı durumlarda çay tüketii çarpıntı, mide bulantısı, mide ağrısı ve kusmaya niçin olacak kadar ileri gidebilir.
Yeşil çay, beyaz çaylar ve bazı siyah çaylar şeklinde tein açısından bilhassa varlıklı olan çaylar ve yararlı özellikleri sebebiyle çoğunlukla büyük miktarlarda tüketilen matcha çayı çeşitli yan etkilere niçin olabilir. Çoğu zaman siyah çayların tein içinde ne olduğu için fena olduğu düşünülür, sadece birçok siyah çayın tein içinde ne olduğu yeşil çaylardan daha düşüktür.
İşte aşırı çay tüketiminin sağlığa zararları.
Mideye zararı olan
Bazı çaylar fazla tüketilirse, içeriğindeki tein sebebiyle yada daha ‘ham’ çaylar oldukları için mideye zararı olan olabilir. Bazı çaylardaki kafein konsantrasyonu, sindirime dahil olan asit miktarını arttırdığı için mide bulantısına yada mide ağrılarına niçin olabilir.
Kalp sağlığını tehdit ediyor
Yeşil çay tüketimi, kateşin içinde ne olduğu sebebiyle kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde etkilidir. Öte taraftan çay, kafein içinde ne olduğu sebebiyle tansiyonu artırabilir ve kalp atışlarını hızlandırabilir, kalp ve damar sistemi üstünde baskı oluşturabilir. Ek olarak sinir sistemini uyarabilir ve kaygı, sinirlilik ve stres durumlarını kötüleştirebilir. Kalp damar hastalıkları, kalp yetmezliği ve anksiyete problemi yaşayan kişilere aşırı çay tüketimi önerilmemektedir.
Demir emilimini bozabilir
Demir, sıhhatli bir metabolizma için temel bir mineraldir. Hemoglobin üretimi için gereklidir, sadece çay şeklinde gıdalar tanenler açısından varlıklı olduğundan demir emilimini engeller. Tanenler demir ile emilimi engellemiş olan çözünmeyen kompleksler oluşturur. Çayda bulunan tanenleri azaltmak için demlenme süresinin azaltılması önerilir. Sadece bu bununla beraber yararlı maddelerin ve kafeinin içeriğini de azaltacaktır. 4-5 dakika süresince hafifçe demlenmiş bir çayın tanen içinde ne olduğu azaltacaktır. Demir emiliminin sıhhatli olması için yiyeceklerden minimum 20 dakika sonrasında çay içilmesi tavsiye edilir.
Hamilelikte sorunlara niçin olabiliyor
Hamilelik esnasında, bilhassa yeşil çay şeklinde kafein ve kateşin içinde ne olduğu sebebiyle folik asidin etkisine müdahale edebilecek aşırı çay tüketiminden kaçınılması tavsiye edilir. Bilhassa hamilelikte günlük yeşil çay ve siyah çay alımı, bebekte kalp hızı artışı yada uykusuzluk şeklinde rahatsızlıklara yol açabileceğinden önerilmez.
İlaçlarla etkileşime girebilir
Bazı ilaçlarla etkileşime girebileceği ve etkinliklerini tehlikeye atabileceği için ilaç alanlar için aşırı çay tüketimi önerilmez.
Günde ne kadar çay içilebilir?
Ne kadar yeşil çay içebilirsiniz? Günlük çay dozu nedir? Bunlar günlük çay tüketimi hakkında en sık sorulan sorulardan bir tek birkaçı. Öteki kafeinli içecekler şeklinde aşırı çay tüketimi asla iyi bir düşünce değildir. Peki, günde ne kadar çay içilebileceğinin malum bir sınırı var mı?
Güne eşlik edecek bir fincan sıcak çay tadı büyük bir rahatlama ve keyif deposu olabileceği bilinir sadece ihtiva ettiği kafein kaygı, sinirlilik, tansiyonun yükselmesi ve kalp atışlarının hızlanmasına niçin olabilir.
Peki günde ne kadar çay içilebilir? Yanıt, birçok değişik duruma bağlıdır. Bazı araştırmalar günde 10 bardak kadar çay içilebileceğini anlatmaktadır. Aslına bakarsak içtiğiniz çaydaki kafein içinde ne olduğu önemlidir. Uzmanlar kilo başına en fazla 3 mg’a kadar kafein alınmasını öneriyor ve bu alımın akşamdan ilkin yapılması icap ettiğini söylüyor. Akşamları alınan kafein vücudu etkileyebilir ve uykusuzluk şeklinde sorunlara niçin olabilir.
Kimi uzmanlar ise günde 400 mg’a kadar kafein alımının sıhhatli bulunduğunu bildiriyor. Bu miktarlara nazaran, çayların içinde ne olduğu çoğu zaman fincan başına 15 ila 70 mg içinde değiştiğinden, günde birkaç fincan çayı kolayca tüketebilirsiniz.
Günde daha çok bardak çay içebilmek için ikinci demleme çayları içebilirsiniz. Bu sebeple ilkinde yapraklar oldukça fazla teini özgür bırakır. Ek olarak, kısa süreler için demlenmeye bırakılan yaprakları ufak dozlarda günde birkaç bardak içmekle başlayarak, vücudun teine karşı direncini anlayabilirsiniz.
Çay ne vakit içilir?
Genel bir kaide olarak, çayı aşırı tüketmemek ve tüketimi tavsiye edilen dozlarda tutmak, ek olarak vücudunuzu ve içeceğe verdiği tepkileri de dinlemek iyidir. Peki, çay içmek için en iyi vakit nedir?
Çaydaki tein içinde ne olduğu, yan etkilerin ana suçlularından biridir ve çayı uyarıcı hale getirir. Bundan dolayı, uykusuzluk çekiyorsanız, akşamları yada öğleden sonraları çay tüketmekten kaçının. Sadece sabahları yada öğleden sonraları çay içmekte yarar var. Demir emiliminin azalması şeklinde durumları engellemek için çayların öğün aralarında içilmesi tavsiye edilir.
Oldukca fazla yeşil çay içmek fena mü?
Birçok insan yeşil çayı sağlığa yararları için içer. Yeşil çay sağlığın muhteşem bir destekleyicisidir. Kuvvetli antioksidan özelliklere haizdir ve kalp ve damar sağlığı için faydalıdır. Sadece aşırı oranda içmek vücuda destek olmaz ve tam tersi tesir izah edebilir.
Birçok şahıs daha azca kafein içerdiğine inanarak yeşil çayı tercih eder, sadece siyah çay yada beyaz çaydan mühim seviyede daha yüksek tein içeriğine haiz yeşil çaylar vardır. Bundan dolayı yeşil çay içmek bile vücutta aşırı oranda kafeine yol açabilir.
Günde 5 bardak yeşil çay dozunu asla aşmamanız önerilir. Yeşil çayın ana yan tesirleri içinde demir emilimini azaltması bulunur. Bu etkiyi azaltmak için öğün aralarında yeşil çay içilmesi tavsiye edilir. Yeşil çay ek olarak tırnak ve kemik sağlığı için yararlı olan sadece vücutta aşırı miktarlarda bulunduğunda kemik sisteminin çeşitli hastalıklarına niçin olabilen florür ihtiva eder.