TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda informasyon veren Fahrettin Koca, “Küresel ekonomik duruma karşın sıhhat harcamalarımızın Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranı yüzde 5 civarındadır.” dedi.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, komisyona, bakanlık ve bağlı kuruluşların bütçe sunumunu yapmış oldu.
Sınırı olan kaynakla sınırsız mesuliyet bilinciyle hareket ettiklerini belirten Koca, “Milletimizin sizler eliyle bizlere emanet etmiş olduğu her bir kuruşu hakkıyla değerlendirmeye çalıştık.” ifadesini kullandı.
“Kaliteli sıhhat hizmeti için çalışıyoruz”
Koca, sunumda şu detayları verdi: “1 milyon 360 bine yakın sıhhat çalışanımızla sıhhat ailemizi seneler içinde güçlendiriyor, yurttaşlarımıza gereksinim duydukları anda etkin ve kaliteli bir sıhhat hizmeti sunmak için sabırla ve dayanışma içinde çalışıyoruz.
Başta hekimler olmak suretiyle sıhhat çalışanı sayısında OECD ülkelerine kıyasla süratli bir artış göstermemize rağmen artan talepler karşısında açığımız hala sürmektedir. Hemşire ve ebe sayımızı daha yüksek bir hızla artırıyoruz sadece hala OECD averajının oldukça gerisindeyiz.
“Kamu sıhhat harcamalarında istikrarlı artış oldu”
Küresel ekonomik duruma karşın sıhhat harcamalarımızın Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranı yüzde 5 civarındadır. Bilhassa son 4 yıl {özel sektör} sıhhat harcamaları yüzde 1 oranıyla durağan(durgun) seyrederken kamu sıhhat harcamalarında istikrarlı bir artış olmuştur. Son 20 yılda kamu cari sıhhat harcamasının oranı ABD’da 2,5 kat, OECD’de neredeyse 1,5 kat artarken, sağlıktaki tüm gelişmelerle beraber bizde belirgin bir artış olmamıştır.”
“OECD averajının altında harcama yapıyoruz”
Bakan Koca, şahıs başı sıhhat harcamasında günden güne mühim bir artış sağlanmasına karşın bu oranın korunduğunu vurgulayarak, “Şahıs başı kamu cari sıhhat harcamasında OECD averajının oldukça altında olduğumuzu biliyoruz, yaşlanan nüfusumuzla beraber bu oranın artması kaçınılmaz olacaktır. Sadece yurttaşlarımızın cepten yapmış olduğu harcamalar bakımından OECD averajının altında harcama yapıyoruz.” dedi.
“Yatırımlara daha çok kaynak ayırıyoruz”
Bunu kamu yatırımları içinde Sıhhat Bakanlığı yatırımlarına daha çok kaynak ayırarak sağladıklarını söyleyen Koca, sözlerine şu şekilde devam etti:
“2023 senesinde Bakanlık yatırımlarının kamu içindeki artışına kendi imkanlarımızla inşa ettiğimiz kent hastaneleri de dahildir. Bununla beraber gerek OECD sıhhat verileri, gerek Avrupa Komisyonu raporlarında, Türkiye hala yapmış olduğu sıhhat harcamasına bakılırsa sıhhat hizmetlerinden en üst seviyede sevinç elde eden ülke olma hususi durumunu korumaktadır.
2002 yılından bu yana temel sıhhat göstergelerinde mühim düzeyde ilerleme kaydettik. Bebek ve anne ölümlerini mühim seviyede azalttık. Senelerdir titizlikle takip edip başarılar sağladığımız bebek ve 5 yaş altı çocuk ölümlerini daha da azaltmakta kararlıyız. Hiçbir annenin yaşamını kaybetmesine tahammül göstermek istemiyoruz. Sıhhat sistemimiz bu güç ve donanıma haiz durumdadır. Doğumda beklenen yaşam süresi erkelerde 76, hanımlarda 81 olmak suretiyle averajda 6 yıl uzayarak 79 yılı buldu. Ülkemizi kıyasladığımız ülkelere bakılırsa vatandaşımızın daha uzun bir yaşam yaşamış olduğu bir döneme girdik. Bu pozitif yönde gelişmeler, bizi yaşlanan bir nüfusla karşı karşıya getirmektedir. Genç nüfus azalırken yaşlı nüfusumuz artmaktadır. Gelecek planlamalarımızı yatırımlarını bu gerçeği dikkate alarak yapmak durumundayız.”
“Salgına hazır olan ülkelerden biriyiz”
Bakan Koca, Bakanlığın temel görevlerinden olan koruyucu ve önleyici sıhhat hizmetlerine devamlı öncelik verildiğinin altını çizerek, Türkiye’nin küresel salgını en hazırlıklı karşılayan ülkelerden biri bulunduğunu açıkladı.
Yatırımların ve bilhassa kent hastanelerinin, küresel salgın sürecinin sıhhatli yönetilmesinin tehlikeli sonuç unsurlarından bulunduğunu belirten Koca, “Artan yoğun bakım ihtiyacına, 40 bini aşan yoğun bakım yatağımız yardımıyla hızla yanıt verdik. Hastanelerde kapasitemizi olabildiğince artırdık. İhtiyacımız olan tanı kitini, solunum cihazını, kişisel koruyucu malzemeleri üreterek vatandaşımızın hizmetine sunduk.” diye konuştu.
“Kovid döneminde vatandaşlarımızı yalnız bırakmadık”
Koca, Kovid-19 salgını sürecinde Türkiye’deki uygulama örneklerine ilişkin informasyon verdi.
Salgının en şiddetli anında, her biri 1000 yatağı aşan acil durum hastanelerini 45 gün içinde inşa edip hizmete sunduklarını özetleyen Koca, dünya genelinde olay ve ölüm sayıları artarken, gelişmiş olduğu söylenen ülkelerde yaşanmış olan istenmeyen görüntülerden Türkiye’yi uzak tutmayı başardıklarını açıkladı.
Koca, “Dünyanın hiçbir yerinde vatandaşlarımızı yalnız bırakmadık. Salgının deposu olan Çin’in Vuhan kentinden vatandaşlarımızı tahliye ederek başladık. Ambulans uçaklarımızla kıtaları aşarak 185 hasta vatandaşımızı ülkemize getirdik.” diye konuştu.
Koca, “Dünya genelinde aşı tedariki elde eden ilk ülkelerden biriydik. Sıhhat çalışanlarımızdan başlayarak yaygın aşılamaya giriştik. Birçok ülkenin aksine yurttaşlarımıza değişik teknolojiyle üretilen aşı alternatifleri sunduk. Kısa sürede kendi aşımız Türkovac’ı ürettik. Günlük aşılama sayısında üstün dereceli kırdık. İlk 2 ayda Avrupa ülkeleri içinde vatandaşlarını en süratli aşılayan 2. ülke konumuna yükseldik.” dedi.
Dijital araçlarla hastaların, temaslılarının yakından izlendiğini belirten Koca, şu şekilde devam etti: “Danışma hattıyla ve Kovid-19 bilgilendirme platformuyla yurttaşlarımıza, psikososyal destek hattıyla stres altındaki sıhhat çalışanlarımıza etken destek sağladık. Aile hekimlerimizle, sınır kapılarına kurduğumuz sahra hastanelerimizle tam bir uyum içinde çalıştık. Yaşam Eve Sığar (HES) uygulamasıyla risk haritasını cebe yükledik. HES koduyla birçok ülkeye örnek olduk. Dijital aşı pasaportuyla yurttaşlarımızın güvenli seyahatini sağladık. Bilim adamlarımızın canlı yayında yaptıkları açıklamaların yanı sıra, kamu spotları, toplumsal medya paylaşımları ve bilgilendirme platformuyla vatandaşlarımızı bilgilendirmeye ve uyarılarımıza kesintisiz devam ettik. Bu süreçte DSÖ ile yakın ilişki içinde olduk. Mücadelemiz DSÖ tarafınca ‘başarı hikayesi’ olarak yayına dönüştürüldü. Teklifimiz sonucu 2021 yılı DSÖ tarafınca Dünya Sıhhat Çalışanları Yılı deklare edildi. Bir tek kendi ülkemiz içine kapanmadık. İmkanlarımız ölçüsünde 161 ülke ve 12 internasyonal kuruluşa, başta kişisel koruyucu araç-gereç olmak suretiyle ayni yardımlar ulaştırdık.”
“7 kent hastanesi yapılıyor”
Küresel salgın döneminde kent hastanelerinin öneminin daha iyi anlaşıldığı değerlendirmesinde bulunan Koca, “Kent hastaneleriyle sıhhat hizmetlerinde yeni bir döneme geçildiğini takdir edersiniz. Bugün teknolojik altyapısıyla beraber sağlıkta yeni bir bilimsel nitelikli markalaşmadan bahsedebiliyorsak, ‘Health Türkiye’ markasıyla dünyaya açılabiliyorsak, bunu yeni döneme adını yazdıran kent hastaneleri yardımıyla yapıyoruz. Bu hastanelerimiz birer hastane olmaktan öte, her biri kendi içinde tüm hizmetleri kapsayan birer hastane şehirleridir.” ifadelerini kullandı.
Koca, 4 bin 50 yatak kapasiteli Türkiye’nin en büyük kent hastanesinin de iki ay ilkin Ankara’da hizmete girdiğini hatırlattı.
Kamu-özel ortaklığı modeliyle tamamlanan 14 kent hastanesinin bugün 22 bin 675 yatak kapasitesiyle hizmet verdiğini belirten Koca, şu değerlendirmeyi yapmış oldu: “Aynı modelle inşaatı devam eden 4 hastanemizle beraber 5 bin 755 yatak daha ilave edilecektir. Şu ana kadar genel bütçe kaynakları ile meydana getirilen 6 kent hastanemiz 6 bin 730 yatak kapasitesi ile hizmet sunmaktadır. Genel bütçe kaynaklarıyla 7 bin 450 yatak sayısına ulaşan 7 kent hastanemizin yapımı devam etmektedir.”
Genel bütçe kaynaklarıyla Diyarbakır, Trabzon, Mardin, İstanbul Sancaktepe ve Rize kent hastanelerinin proje ve ihale süreçlerinin de devam ettiğini aktaran Koca, kent hastanelerin ülkenin dört bir yanını kuşatacağını söylemiş oldu.
“Sertlik suçları katalog suçlar kapsamına alındı”
Koca, sıhhat çalışanlarının süreç içinde kayba uğrayan özlük haklarının, maruz kaldıkları sertlik olaylarının, onları gittikçe riskli hastalardan uzaklaştıran malpraktis davalarının, bu mevzuda harekete geçmeyi kaçınılmaz hale getirdiğini altını çizdi.
Vatandaşların sağlığını güvence altına almak için yeni bir düzeltim başlatılması gerekliliği doğduğunu ifade eden Koca, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Beyaz Düzeltim kapsamındaki taleplerimize haiz çıkarak sağlıkta şiddetin önlenmesi, malpraktis davalarına karşılık güvence oluşturulması ve özlük hakları mevzularındaki düzenlemeleri icra eden Yüce Meclisimize huzurlarınızda bir kez daha teşekkür ediyorum. Bu sayede sıhhat çalışanlarımıza yönelik sertlik suçları, katalog suçlar kapsamına alındı. İyi hal indirimi kalktı, yüzde 50 oranında ceza artırımı geldi. Sağlıkta Şiddetin Önlenmesi Fiil Planı’nı adım adım uyguluyoruz. Artık sıhhat çalışanlarına soruşturma iznini Mesleki Mesuliyet Kurulu veriyor. Malpraktis davalarında kasıtlı olarak mesleği kötüye kullanmak yargı kararıyla kesinleşmedikçe tazminat rücu edilmiyor. Böylece sıhhat çalışanımız da hastamız da kamu güvencesi altına alınmış oldu.”
Sıhhat çalışanlarının özlük haklarının iyileştirilmesi için yeni düzenlemeler yapıldığını aktaran Koca, durağan(durgun) ek ödemenin merkezi bütçeye aktarılarak maaşa eklendiğini anımsattı. Koca, taban ek ödemesi ile beraber teşvik ve ödüllendirmeye dayalı yeni bir ek ödeme sistemi getirildiğini anlatarak hekimlerin emekli maaşlarında iyileştirmeler yapıldığını bildirdi.
İki yıllıklar dahil, yükseköğretim mezunu tüm sıhhat çalışanlarının 3600 ek göstergeden faydalanmasının sağlandığını ifade eden Koca, şunları kaydetti:
“İntörn hekimler ve diş hekimliği fakültesi son derslik öğrencilerine meydana getirilen ödemeler asgari ücret düzeyine çıkarıldı. Esas yükü çeken asistan hekimlerimizin aylık nöbet sayıları sınırlandı. Nöbet sonrası izin mecburi hale getirilerek daha insani bir emek harcama ortamı sağlandı. Başta taşra hastaneleri olmak suretiyle, tüm hastanelere yaygınlaştıracak şekilde sözleşmeli kadrolar artırıldı. Sözleşmeli doktor ekibi 27 bine çıkarıldı. Doktor kadromuzdaki bu gelişmelerle beraber hastanelerimizde buluşma kapasitemizi çoğaltmak için bir takım önlemleri devreye koyduk. Her polikliniğe bir tıbbi yazman görevlendirip hekimlerin iş yükünü azaltıyoruz. Mesai sonrası emek harcamayı da teşvik ederek kapasitemizi yükseltiyoruz. Bununla beraber bazı branşlarımızda doktor artışına hala ihtiyacımız bulunduğunu ifade etmeliyim. Son ilanımızda 6 bine yakın hekimimizin kamuya geri dönmesi, 2022 yılı 2. Dönem Tıpta Uzmanlık Imtihanı sonrası yerleşmelerde yüzde 99’u gören dolulukla üstün dereceli kırılmış olması, Beyaz Düzeltim’un erken dönem etkilerini göstermeye yeter sanırım.”
“İzlem göstergelerinde en iyi ilerlemeyi elde eden ülke durumuna geldik”
Koca, hastalık riskleriyle savaşım ederken izlemler, denetim ve ölçümler ile evde, okulda ve insanoğlunun olduğu tüm alanlarda sağlıkla ilgili tedbirler almaya çaba ettiklerini altını çizdi.
Aile hekimlerinin, doğumundan itibaren sorumluluklarını üstlendikleri vatandaşların her türlü sıhhat problemleri için ilk müracaat, bağışıklama, kronik hasta takip edeni, erken tanı ve tedavi yöntemiyle birinci basamak sıhhat hizmetlerimizin omurgasını teşkil ettiğinin altını çizen Koca, şunları söylemiş oldu:
“Yeni uygulamaya koyduğumuz Hastalık Yönetim Platformu ile hedef nüfuslarındaki yaşlıların yüzde 10’una ulaşarak takip yapılmış oldu. Avrupa’da Bulaşıcı Olmayan Hastalık Taahhütlerinin İzlenmesi Raporu’na bakılırsa izlem göstergelerinde en iyi ilerlemeyi elde eden ülke durumuna geldik. Pilot uygulamasını yürüttüğümüz aile diş hekimliği modelini kısa sürede yaygınlaştırarak koruyucu ağız diş sağlığı hizmetlerinde de öncü olmayı hedefliyoruz. On üç ayrı antijenle dünyanın en geniş aşılama programını yürütüyor ve yüksek orandaki başarımızı sürdürüyoruz.
Göçmenlerimizin çocuklarına, kendi çocuklarımıza uyguladığımız bağışıklama takvimini aynen uyguluyoruz. Senelerdir ara vermeden sürdürdüğümüz tüberküloz ve hepatit şeklinde hastalıklarla mücadelemizden fazlasıyla haberdar olduğunuzu biliyorum. Tüm dünyada olduğu şeklinde küresel salgın döneminde aksamaya uğrayan kanser taramalarına yeniden hız verdik. Meme ve rahim ağzı kanser taramalarımızı yurt sathına yayılmış 348 merkez vasıtasıyla sürdürüyoruz.”
Koca, yeni doğan tarama programının da sürdüğünü ifade ederek böylece yılda averaj 25 bin bebek ve çocuğun erken tanı ile tedavi ve rehabilitasyon fırsatına haiz olduğuna işaret etti. Bu yıl tarama programına Konjenital Adrenal Hiperplazi ve SMA’yı da eklediklerini de hatırlatan Koca, şunları kaydetti:
“Söz buraya gelmişken son yıllarda sıkça gündemimizde olan SMA hastalığından anlatmak isterim. Geçtiğimiz yılsonunda evlenecek çiftlerde, yeni doğan bebeklerde ise bu yıl mayıs ayında SMA taramasını başlattık. Çiftlere rehberlik ediyor, tespit ettiğimiz bebeklerin en kısa sürede tedavisini başlatıyoruz. Taramanın başlangıcından bu yana 118 yavrumuza SMA tanısı koyduk.”
Bakan Koca, hastanelerdeki 442 hamile okulunda ve birinci basamaktaki 1080 hamile bilgilendirme sınıfında hamileler ve eşlerine yönelik doğuma hazırlık eğitimi ve danışmanlık hizmeti sunulduğunu söylemiş oldu.
Türkiye’deki doğumların yüzde 98’inin hastanede gerçekleştiğini, doğum meydana getirilen hastanelerin tamamının bebek dostu hastane sertifikasına hak kazandığını aktaran Koca, evde sıhhat hizmetinin altyapısı ve kapsamını da genişlettiklerine işaret etti.
Bakan Koca, “Uzaktan sıhhat hizmetiyle mekandan ve ulaşımdan bağımsız bir dönem başlıyor. Bu hususta yasal altyapıyı tamamlamış olmakla beraber hemen hemen uygulama yaygınlaşmış değil. Ilk olarak pilot illerimizde yaşlı ve engellilerimizin reçeteleri ve sıhhat raporlarını onlar evlerindeyken düzenleyerek uygulamayı başlattık. Kısa sürede ülke geneline yaygınlaştıracağız.” diye konuştu.
“2023 bütçesinde koruyucu sıhhat hizmetlerine ayırdığımız deposu 8 kat artırdık”
Sıhhatli Yaşam Merkezlerinin ekim ayı itibarıyla 232’ye ulaştığını aktaran Koca, “Sıhhat tesislerimizde arındırma ve rehabilitasyon merkezlerini hayata geçiriyoruz. 2023 yılı bütçesinde koruyucu sıhhat hizmetlerine ayırdığımız deposu, bugüne taşınan rakamlarla gerçek olarak 8 kat artırıp 84 milyar 39 milyon liraya çıkardık.” açıklamasında bulunmuş oldu.
Bakan Koca, bugüne dek 57 bin hastanın hava ambulansıyla, 31 bin hastanın deniz ambulansıyla taşındığını, bu senenin 10 ayında kara ambulanslarıyla taşınan hasta sayısının ise 6 milyona yaklaştığını bildirdi.
“Yoğun bakımdaki hastalarımızın sıhhat bilgilerini e-Nabız’dan günlük olarak yakınlarıyla paylaşıyoruz”
Gönüllülerden oluşan 14 bin sıhhat çalışanı, 300’ü aşkın aracıyla Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi’nin (UMKE) Türkiye’nin her noktasındaki afetlerin yanı sıra gereksinim duyan ülkelerde de hizmet verdiğine dikkati çeken Koca, Bakanlık olarak 953 hastanede 165 bini aşkın yatak kapasitesi ve yüksek teknolojik cihazlar ile hizmet vermeye devam ettiklerini altını çizdi.
Sıhhat Bakanı Koca, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Bakanlığımız hastanelerindeki yoğun bakım yatak sayımızı 28 kat artırarak 24 binin üstüne çıkardık. Küresel salgın döneminde Avrupa ülkeleri dahil tüm ülkeler yoğun bakım krizi ile boğuşurken biz bu süreci sorunsuz atlattık. Yoğun bakımda yalnız kapasite artışı sağlamakla kalmadık. Geliştirdiğimiz uygulamayla haziran ayından itibaren yoğun bakımdaki hastalarımızın sıhhat bilgilerini e-Nabız üstünden günlük olarak yakınlarıyla paylaşıyor, bilgilendirme yapıyoruz.
Palyatif Bakım Hizmet sunumu ile yaşamı tehdit altında olan hastalarımızın sorunlarını üstüne alıyor ve bu günlerini mümkün olan en yüksek yaşam kalitesiyle geçirmelerini sağlıyoruz. Yanık tedavisi özellikli bir alandır. Kamu hastanelerimiz bünyesinde açtığımız 20 yanık merkezi, 33 yanık ünitesiyle toplam 646 yatak kapasitesiyle yanık vakalarına hızlıca müdahale ediyoruz. Ağız ve diş sağlığı teşhis ve tedavi hizmetlerinin kamuda etkinliğini ve erişilebilirliğini artırıyoruz. Ağız ve diş sağlığı hastanesini 36’ya, ayaktan ağız ve diş sağlığı merkezini 133’e çıkardık.”
“İnteraktif Video Temelli Otizm taraması kapsamında 2 milyon 264 bin çocuğa ulaşıldı”
Ender Hastalıklar Fiil Planı’nın hazırlandığını anımsatan Koca, “İnteraktif Video Temelli Otizm taraması kapsamında 2 milyon 264 bin çocuğa ulaşıldı. Fazlaca Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sağlığı Hizmet Birimleri (ÇÖZGEM) 3 ilde pilot olarak uygulamaya geçildi. En kısa sürede ülke genelinde yaygınlaştırılacaktır.” dedi.
Sağlıkta dijitalleşme mevzusunda Türkiye’nin birçok ülkenin hayal bile edemediği bir konumda bulunduğunu vurgulayan Koca, akredite dijital hastane sayısında, kronik hasta takibinde, mobil uygulamalarla fark yaratıldığını, küresel salgın döneminde bunun yararının fazlasıyla görüldüğünü ve söz mevzusu dönemde e-Nabız kullanıcı sayısının 68 milyona ulaştığını söylemiş oldu.
“85 bin yeni emek harcama arkadaşımızla, 115 bin ilave personel istihdamı sağlayacağız”
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, sıhhat çalışanlarının sayısının 777 bini Bakanlık bünyesinde olmak suretiyle 1 milyon 359 bine ulaştığına dikkate çekerek, şu şekilde konuştu:
“Buna karşın, yeni insan kaynağına ihtiyacımız var. Artan talepler karşısında 7 gün 24 saat kesintisiz verilen hizmetlerin çalışanlarımız üstündeki yükünü takdir edersiniz. Sağlıkta Beyaz Düzeltim kapsamında almayı planladığımız 85 bin yeni emek harcama arkadaşımızla, 115 bin ilave personel istihdamı elde etmiş olacağız.
Ayrıca son günlerin mühim bir polemik mevzusu olan hususa da değinmek isterim. Küresel salgınla beraber tüm dünyada sıhhat personeline artan talep fazlaca değişmiş, mühim oranda sıhhat çalışanı hareketliliği yaşanmıştır. Seneler içinde başka kurumlara geçmek de dahil istifaen Bakanlığımızdan ayrılan doktor ve uzman doktor sayılarını tabloda görüyorsunuz. Aynı şekilde kamuda yeni göreve başlamış olan doktor sayıları da görülmektedir. Beyaz Reformun hayata geçmesiyle beraber kamuya dönüşte ani artış olmuştur.”
Kamuda istihdam edilen uzman doktor ve doktor sayısı ortalama 24 bin
Bakan Koca’nın paylaşmış olduğu tablodaki verilere bakılırsa, 2022 senesinde kamudan 2 bin 239 uzman doktor çekilme ederken, 9 bin 86 uzman doktor istihdam edildi. İstifa eden doktor sayısı 1955, istihdam edilen doktor sayısı 14 bin 627 oldu.
Böylelikle, bu yıl kamudan çekilme eden toplam uzman doktor ve doktor sayısının 4 bin 194 olurken, istihdam edilen uzman doktor ve doktor sayısı 23 bin 713’e ulaştı.
Söz mevzusu veriler, ekim ayında istihdam edilen uzman doktor ve doktor sayıları ile üniversite ve öteki kamu kuruluşlarına geçmek için ayrılanları da kapsıyor.
Gelecek yıl için 45’i hastane, 177 sıhhat tesisinin yatırımı planlandı
Sunumunda 979 birinci basamak sıhhat kuruluşu ve 60 bin yatak kapasitesine ulaşan 345 hastane yatırımının, proje aşamasından inşaat aşamasına geçme sürecinin devam ettiğini bildiren Koca, “Son 20 yılda 738’i hastane olmak suretiyle 3 bin 992 sıhhat tesisi tamamlanarak hizmete açılmıştır. Gelecek yıl 45’i hastane olmak suretiyle 177 tesisin yatırımı planlanmıştır.” ifadesini kullandı.
Bakan Koca, Türkiye’nin 161 ülke ve 12 internasyonal kuruluşun salgınla mücadelesine katkı sağladığına dikkati çekerek, bu yıl 56 ülkeye Türkiye’nin sıhhat sisteminin tanıtıldığını söyledi.
İkili anlaşmalarla dost ülkelerin sıhhat personeline eğitim verildiğini, hastalarının kabul edildiğini, sıhhat iş forumlarının düzenlendiğini belirten Koca, Somali, Sudan, Nijer, Bangladeş, Kırgızistan, Filistin ve Arnavutluk’ta da Türkiye Dostluk Hastanelerinin hizmet verdiğini anımsattı.
Türkiye’nin küresel sağlığa katkı sağlamak ve sağlıkta önder ülkeler içinde yer alma hedeflerine ulaşmak için, “Health Türkiye” markasıyla dünyaya açılacağına işaret eden Koca, kent hastaneleri, USHAŞ, “Health Türkiye Platformu”, “Internasyonal Sıhhat Hizmetleri Davet Merkezi” ile Türkiye’de sıhhat hizmeti almak isteyenlere kucak açtıklarını kaydetti.
“Tıbbi cihazda ihracatımızın ithalatı karşılama oranı yüzde 54’e ulaştı”
Bakan Koca, Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumunun (TİTCK) ilaç ve tıbbi aygıt pazarının regülasyonu ve akılcı ilaç kullanımında mühim görevler üstlendiğinin altını çizerek, şu detayları paylaştı:
“Yürüttüğümüz emek harcamalar neticesinde 2022’de pazardaki yapım ilaç oranı kutu bazında yüzde 89’a, kıymet bazında ise yüzde 53 seviyesine ulaşmıştır. Tıbbi cihazda ihracatımızın ithalatı karşılama oranı her yıl artarak yüzde 54’e ulaşmış durumdadır. Piyasaya arzından hastaya kullanımına kadar ilaç ve tıbbi aygıt yönetimini tamamen dijital platformda yürüten bir kurum olması sebebiyle dünyada bir ilk olma özelliği taşımaktadır.”
“Bağışıklama programımızdaki aşıların yüzde 86’sı Hıfzıssıhha’da üretilecek”
Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığının (TÜSEB) üniversite, kamu kurumları ve sıhhat sanayisine yönelik 26 değişik alanda AR-GE destek programları başlattığını, bu sayede 1500’den fazla araştırmacı desteklendiğini aktaran Koca, 22 Aralık 2021 tarihinde acil kullanım onayı alan yerli Kovid-19 aşısı TURKOVAC’ın hatırlatma dozu ve birincil aşı olarak klinik emek harcama sonuçlarının internasyonal bilim dergilerinde yayımlanarak kabul gördüğünü bildirdi.
Hıfzıssıhha Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezi’nin inşasının sürdüğüne işaret eden Koca, “Merkez faaliyete geçtikten sonrasında aşı ve biyoteknolojik ürün çalışmalarımız daha da hızlanacaktır. Bağışıklama programımızdaki aşıların yüzde 86’sı Hıfzıssıhha’da üretilecektir.” diye konuştu.
“Merkezi Yönetim Bütçesinde Bakanlığımız için 293 milyar 368 milyon lira ödenek öngörülmüştür”
Bakan Koca, Sayıştay Başkanlığınca meydana getirilen denetimlerde 2020’de 60 olan bulgu sayısının 2021 denetiminde 35’e indiğini söyleyerek, “Çözüme kavuşturulan bulguların 16’sı kent hastaneleri ile ilgiliyken ötekiler değişik konulardaydı. Bulguların 10’u kent hastaneleri, 9’u muhasebe kayıtları hakkındadır. Bu bulguların 5’i düzeltildiği halde 2021 mali tablolarına yansımamıştır.” şeklinde konuştu.
Koca, Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı, bağlı ve ilgili kurumlarının 2021 yılı kati hesabı ve 2023 yılı bütçesi hakkında şu detayları paylaştı:
“2021 yılı kati hesabı; Sıhhat Bakanlığı 98 milyar 858 milyon lira, Türkiye Hudut Sahiller Sıhhat Genel Müdürlüğü 335 milyon lira, Türkiye İlaç ve Tıbbı Aygıt Kurumu 195 milyon lira, Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı ise 108 milyon lira olarak gerçekleştirilmiştir.
2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde; Bakanlığımız için 293 milyar 368 milyon lira, Türkiye Hudut ve Sahiller Sıhhat Genel Müdürlüğüne 323 milyon lira, Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumuna 565 milyon lira, Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığına ise 511 milyon lira ödenek öngörülmüştür.”
Koca, “Önümüzde mühim fırsatlar var. Türkiye Yüzyılı’nda ülkemizi sıhhat ağının merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz. Yüksek teknolojiyle donanmış çağıl hastaneler bakımından bölgemizde örnek ülke durumundayız. Kent hastanelerimizi bilimsel nitelikli olarak güçlendirip internasyonal alanda önder hale getirecek bir küresel markalaşma hareketini başlatıyoruz.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
“Her gebeye bir ebe tahsis etmenin hazırlıklarını yapıyoruz”
Sağlıkta dijitalleşmede birçok ülkeye de informasyon ve deneyim ihraç edildiğini, uzaktan sıhhat hizmeti ve giyilebilir mobil teknolojilerle sıhhat hizmetlerinde yeni bir döneme geçtiklerini vurgulayan Koca, şunları kaydetti:
“Dünyada ender örneklerden biri olacak şekilde, devletin şefkat ve acıma elini bir kere daha büyüklerimiz için göstererek 85 yaş üstü tüm büyüklerimizi kendilerinden görevli olacak bir hekime emanet ediyoruz. Dünyada ilk olan aile diş hekimliği uygulamasını ülke sathında yaygınlaştırıyoruz. Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin en kapsayıcı şekilde uygulanmış olduğu ilk ve tek ülke olacağız.
Sıhhatli nesiller için, düzgüsel doğumu özendirmek suretiyle her gebeye bir ebe tahsis etmenin hazırlıklarını yapıyoruz. Bağımlı hastalarımızın yaşama sarılmasını kolaylaştıracak tam donanımlı Bağımlılık Danışma Arındırma ve Rehabilitasyon (BAHAR) merkezlerini yaygınlaştırıyoruz. Hususi evlatlarımızın sıhhat temas noktasını oluşturacak Fazlaca Disiplinli Çocuk ve Genç Ruh Sağlığı Merkezlerini (ÇÖZGEM) her ilde açıyoruz. Binlerce kişiye yeni istihdam oluşturacak, yerli ve ulusal sıhhat teknolojilerinin merkezi halini alacak Sıhhat Vadisi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
Bakan Koca, sunumunun sonunda insan için merhametle hizmet etmeyi amaçladıklarını, vicdan terazisinde kendisine yer bulamayan hiçbir mevzunun da gündemlerinde olamayacağını vurgulayarak, çaba, sebat ve fedakarlıklarıyla zor günlerin beraber atlatılmasını elde eden tüm sıhhat ailesine teşekkürlerini iletti.
